Social and educational movements and their impact on the school building programme in Budapest in around 1900

Authors

DOI:

https://doi.org/10.5944/hme.13.2021.27085

Keywords:

Bárczy era, Reform pedagogy, Life Reform, school buildings, Budapest

Abstract

In our current study, we focus on school building program of Géza Bárczy who was the mayor of the Hungarian capital in the first two decades of the twentieth century. From the mid of the nineteenth century, Budapest had experienced a rapid development thanks to social and economic changes. The city council felt impelled to reflect on growing needs of the population of the city, therefore it launched a complex social program including renovating and building new school headquarters. Our main findings suggest that newly emerged school buildings stood in the frontier of different endeavours. Their structure and inner elements were influenced by pedagogues and intellectuals who were staunch supporters of reform pedagogy aiming at salvaging children from the harmful effects caused by traditional schooling. Furthermore, school buildings also represented the pride of the nation and the hope that talent members of future generations can preserve the fundamentals of the nation. It seems that the school building program of this area entailed these endeavours and even tried to reflect on them.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biographies

Imre Garai, Pedagogy and Psychology Faculty Eötvös Loránd University, Budapest

senior lecturer

András Németh, Pedagogy and Psychology Faculty Eötvös Loránd University, Budapest

Full professor of History of education and head of Research Group of Historical, Theoretical and Comparative Pedagogy.

References

Agotai, Dorris. Architekturen in Zelluloid: der filmische Blick auf den Raum. Bielefeld: Transcript Verlag, 2007.

Alkemeyer, Thomas and Markus Rieger-Ladich. “Symbolische Gewalt im pädagogischen Feld. Überlegungen zu einer Forschungsheuristik”. In Symbolische Gewalt. Herrschaftsanalyse nach Pierre Bourdieu, edited by Robert Schmidt and Woltersdorf, Volker, 103–124. Konstanz: UVK-Verlag, 2008.

Bachmann-Medick, Doris. Cultural Turns: neuorientierungen in den Kulturwissenschaften. Reinbek bei Hamburg: Rowohlt-Taschenbuch-Verlag, 2007.

Bairoch, Paul and Gery Goertz. “Factors of Urbanization in the Nineteenth Century Developed Countires: A Descriptive and Economic Analysis”, Urban Studies 23 (1986): 285–305.

Baker, Lindsay. A History of School Design and its Indoor Environmental Standards, 1900 to Today. Washington: National Institute of Building Sciences, 2012.

Barlösius, Eva. Naturgemäße Lebensführung: Zur Geschichte der Lebensreform um die Jahrhundertwende. Frankfurt und New York: Campus, 1997.

Böhme, Jeanette and Ina Herrmann. Schule als pädagogischer Machtraum. Typologie schulischer Raumentwürfe. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften, 2011.

Böhme, Jeanette and Ina Herrmann. “Schulraum und Schulkultur”. In Schularchitektur im interdisziplinären Diskurs. Territorialisierungskrise und Gestaltungsperspektiven des schulischen Bildungsraums, edited by, Böhme, Jeanette, 204–220. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften, 2009.

Burke, Catharine and Ian Grosvenor. School. London: Reaktion Books, 2008.

Castells, Manuel. The City and the Grassroots: a Cross-cultural Theory of Urban Social Movements. Berkeley: University of California Press, 1983.

Depaepe, Marc. Zum Wohl des Kindes? Pädologie, pädagogische Psychologie und experimentelle Pädagogik in Europa und in den USA, 1890–1940. Weinheim: Deutscher Studien Verlag, 1993.

Spatial Turn: das Raumparadigma in den Kultur- und Sozialwissenschaften, edited by Döring, Jörg and Thielmann, Tristan. Bielefeld: Transcript Verlag, 2008.

Raumtheorie. Grundlagentexte aus Philosophie und Kulturwissenschaften, edited by Dünne, Jörg, Günzel, Stephan, Doetsch, Hermann, und Lüdeke, Roger. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 2006.

Freyer, Jürgen. Alte Eugenik und Wohlfahrtspflege: Entwertung und Funktionalisierung der Fürsorge vom Ende des 19. Jahrhunderts bis zur Gegenwart. Freiburg: Breisgau, 1991.

Freyer, Michael. Das Schulhaus: Entwicklungsetappen im Rahmen der Geschichte des Bauern- und Bürgerhauses sowie der Schulhygiene. Passau: Wissenschaftsverlag Rothe, 1998.

Gatner, Eszter and Heidi Hein-Kirchner. “„Emerging cities”: Knowledge and Urbanization in Europe’s Borderlands 1880–1945”. Journal of Urban History 43, no. 4 (1991): 575–586.

Gislason, Neil. “Building paradigms: Major transformations in school architecture (1798-2009)”. Alberta Journal of Educational Research, 55, no 2 (2009): 230–248.

Göhlich, Michael. Die pädagogische Umgebung. Eine Geschichte des Schulraums seit dem Mittelalter. Weinheim: Deutscher Studien Verlag, 1993.

Göhlich, Michael. “Schulraum und Schulentwicklung. Ein historischer Abriss”. In Schularchitektur im interdisziplinären Diskurs. Territorialisierungskrise und Gestaltungsperspektiven des schulischen Bildungsraums, edited by Böhme, Jeanette, 89–102. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften, 2009.

Günzel, Stephan. Raum: eine kulturwissenschaftliche Einführung. Bielefeld: Transcript Verlag, 2017.

Gyáni, Gábor, “Kollektív emlékezet és a tér nagyvárosi kultusza”, In A történelem mint emlék(mű), edited by Gyáni, Gábor, 109–118. Budapest: Kalligram, 2016.

Raum und Bewegung in der Literatur: die Literaturwissenschaften und der Spatial Turn, edited by Hallet, Wolfgang and Neumann, Birgit. Bielefeld, Transcript Verlag, 2009.

Hanák, Péter. “Polgárosodás és urbanizáció: Polgári lakáskultúra Budapesten a 19. században”. Történelmi szemle, 27, no .1–2 (1984): 123–144.

Hnilica, Sonja. “Schulbank und Klassenzimmer – Disziplinierung durch Architektur”. In Sinnliche Bildung? Pädagogische Prozesse zwischen vorprädikativer Situierung und reflexivem Anspruch, edited by Egger, Rudolf and Hackl, Bernd, 141–162. Wiesbaden: Springer Fachmedien, 2010.

Hopf, Caroline. Die experimentelle Pädagogik: Empirische Erziehungswissenschaft in Deutschland am Anfang des 20. Jahrhunderts. Bad Heilbrunn: Julius Klinkhardt, 2004.

Jelich, Franz-Josef and Kemnitz, Heidemarie. Die pädagogische Gestaltung des Raums. Geschichte und Modernität. Jahrestagung der Sektion Historische Bildungsforschung in der Deutschen Gesellschaft für Erziehungswissenschaft. Bad Heilbrunn: Klinkhardt, 2003.

Kajetzke, Laura and Markus Schroer. “Schulische Mobitektur. Bauen für Bildung”. In Schularchitektur im interdisziplinären Diskurs. Territorialisierungskrise und Gestaltungsperspektiven des schulischen Bildungsraums, edited by Böhme, Jeanette, 299–312. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften, 2009.

Kalocsai, Péter, “A városi közlekedés modernizációja Magyarországon (1867–1914)”. In A város és társadalma: Tanulmányok Bácskai Vera tiszteletére, edited by H. Németh, István, Szívós, Erika, and Tóth, Árpád, 62–77. Budapest: Hajnal István Kör – Társadalomtörténeti Egyesület, 2011.

Kemnitz, Heidemarie, “Denkmuster und Formensprache pädagogischer Architekturen im ersten Drittel des 20. Jahrhunderts”. In Das Jahrhundert der Schulreformen: Internationale und nationale Perspektiven, 1900–1950, edited by Crotti, Claudia und Osterwalder, Fritz, 251–281. Bern, Stuttgart, Wien: Haupt, Verlag, 2008.

Kost, Franz, “Die Normalisierungder Schule. Zur Schulhygienebewegung in der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts”. Zeitschrift für Pädagogik, 29, no. 5 (1983), 769–782.

Kocsis, Mihály, “Weszely Ödön munkássága a Magyar Királyi Erzsébet Tudományegyetemen”. Iskolakultúra, 9, no 8 (1996): 114–125.

Krabbe, Wolfgang R. Gesellschaftsreform durch Lebensreform: Strukturmerkmale einer sozialre-form¬erischen Bewegung im Deutschland der Industrialisierungsperiode. Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht, 1974.

Krabbe, Wolfgang R. “Die Lebesreformbewegung”. In Die Lebensreform. Entwürfe zur Neugestaltung von Leben, edited by Buchholz, Kai, 25–30. Darmstadt: Häusser Verlag, 2001.

Küenzlen, Gottfried. Der Neue Mensch: Eine Untersuchung zur säkularen Religionsgeschichte der Moderne. München: Fink, 1994.

Lange, Hermann. Schulbau und Schulverfassung der frühen Neuzeit. Zur Entstehung und Problematik des modernen Schulwesens. Weinheim: Verlag Julius Beltz, 1967.

Löw, Marina. Raumsoziologie. Frankfurt am Main: Suhrkamp, 2001.

Markus, Thomas A. “Early Nineteenth Century School Space and Ideology”. Paedagogica Historica: International Journal of the History of Education, 32, no. 1 (1996): 9–50.

Mann, Miklós. Budapest oktatásügye 1873– 2000. Budapest: Önkonet, 2002.

Mann, Miklós. “Budapest oktatásügye a két világháború között”. Educatio, 14, no. 1 (2005): 120–136.

Németh, András. “Egyetemi neveléstudomány – reformpedagógia – magyar oktatásügyi reformok”. Magyar Pedagógia, 104, no. 1 (2004): 39–55.

Németh, András. “Die Lebensreform und ihre pädagogische Rezeption in Ungarn: Lebensreform und Bildungsreform”. In Reformpädagogik und Lebensreform in Mitteleuropa: Ursprünge, Ausprägung und Richtungen, länderspezifische Entwicklungstendenzen, edited by Németh, András, Skiera Erenhard, and Mikonya, György, 56–89. Budapest: Gondolat Kiadó, 2006.

Németh, András. A magyar neveléstudomány fejlődéstörténete. Budapest: Gondolat Kiadó, 2002.

Németh, András. “A modern középiskolai tanári és tanítói szakmai tudástartalmak kibontakozásának történeti folyamatai”. Pedagógusképzés, 11, no. 1–2 (2007): 5–26.

Németh, András. “Nemzetközi tudományfejlődési és recepciós tendenciák a század első hazai pedagógiai lexikonjaiban”. Magyar Pedagógia, 100, no. 2 (2000): 187–208.

Németh, András. “A néptanítói szakismeretek konstrukciós folyamatai a 20. század elején – a néptanítók enciklopédiája példája alapján (1911–1915)”. Magyar Pedagógia, 113, no. 2 (2013): 101–118.

Németh, András. “A reformpedagógia gyermekképe: A szent gyermek mítoszától a gyermeki öntevékenység funkcionális gyakorlatáig”. Iskolakultúra, 4, no 3 (2002): 21–32.

Németh, András. Weszely Ödön. Budapest: Országos Pedagógiai Könyvtár és Múzeum, 1990.

Németh, András and Andrea Nagy. “Life Reform and Reform Pedagogy in Hungary”. Sodobna Pedagogika: Journal of Contenmporary Educational Studies, 70, no. 136 (2019): 192–205.

Németh, András and Béla Pukánszky. “Life Reform Efforts in the Austro-Hungarian Monarchy and Their Impact on Hungarian Cultural and Pedagogical Reforms”. Paedagogica Historica, 56, no. 4 (2019): 429–446.

Németh, András and Béla Pukánszky. “Magyar reformpedagógiai törekvések a XX. század első felében”. Magyar Pedagógia, 99, no. 3 (1999): 245–262.

Oelkers, Jürgen. “Psychologie, Pädagogik und Schulreform im 19. Jahrhundert”. In Physiologie und industrielle Gesellschaft: Studien zur Verwissenschaftlichung des Körpers im 19 und 20. Jahrhundert, edited by Sarasin Phillipp und Tanner Jakob, 245–285. Frankfurt am Main: Surkamp, 1998.

Popkewitz, Thomas S. “The Double Gestures of Cosmopolitanism and Comparative Studies of Education”. In International Handbook of Comparatice Education, edited by Cowe, Robert and Kazamias, Andreas M., 385–401. London-New York: Springer, 2009.

Rieger-Ladich, Markus and Norbert Ricken. “Macht und Raum: Eine programmatische Skizze zur Erforschung von Schularchitekturen”. In Schularchitektur im interdisziplinären Diskurs. Territorialisierungskrise und Gestaltungsperspektiven des schulischen ildungsraums, edited by Böhme, Jeanette, 186–203. Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften, 2009.

Rißler, Georg, Bossen, Andrea, and Nina Blasse. “School as space: spatial alterations, teaching, social motives, and practices”, Studia paedagogica, 19, no. 4 (2014): 146–159.

Sanda, István Dániel. “Az iskola-egészségügy és a tanulási környezet korszerűsödése Magyarországon – a szadforduló körüli évtizedekben”. Pedagógiatörténeti Szemle, 2, 3–4 (2016): 86–105.

Sanda, István Dániel. “Iskolaépület-típusok és életreform-motívumok a Bárczy-korszak iskoláiban”. In Továbbélő utópiák – reformpedagógia és életreform a 20. század első felében.edited by Németh, András, Pukánszky, Béla and Pirka, Veronika, 214–302. Budapest: Gondolat Kiadó, 2014.

Sanda, István Dániel. “A pedagógiai terek vizsgálata. Különös tekintettel a XX. századi magyar iskolára”. Doctoral thesis. Budapest: ELTE PPK Neveléstudományi Doktori Iskola, 2009.

Sarasin, Philipp. Reizbare Maschinen: Eine Geschichte des Körpers 1765–1914. Frankfurt am Main: Shurkamp, 2001.

Sarasin, Philipp and Jakob Tanner. Physiologie und industrielle Gesellschaft: Studien zur Verwissenschftlichung des Körpers im 19. und 20. Jahrhundert. Frankfurt am Main: Shurkamp, 1998.

Seaborne, Malcolm Vivian John and Roy Lowe. The English school. Its architecture and organization. Toronto: University of Toronto Press, 1977.

Seaborne, Malcolm Vivian John. The English school: its architecture and organization 1370–1870. London: Routledge & Kegan Paul, 1971.

Seaborne, Malcom Vivian John. Schools in Wales 1500–1900. A social and architectural history. Denbigh: Gee and Son, 1992.

Schmidt, Rudolf. “Die geschichtliche Entwicklung des Volksschulbaus in Deutschland”. Paedagogica Historica, 7, no. 1–2 (1967): 519–550.

Schmidt, Rudolf. “Die geschichtliche Entwicklung des Volksschulbaus in Deutschland”. Paedagogica Historica, 8, no. 1–2 (1968): 153–193.

Sipos, András. “Bárczy István és Karl Lueger: két polgármester a századforduló Monarchiájában.”. In Urbanizáció a dualizmus korában: Konferencia Budapest egyesítésének 125. évfordulója tiszteletére a Budapesti Történeti Múzeumban, edited y Szvoboda Dománszky, Gabriella, 53–66. Budapest: Budapesti Történeti Múzeum, 1999.

Sipos, András. Várospolitika és városigazgatás Budapesten, 1890–1914. Budapest: Budapest Főváros Levéltára, 1996.

Skiera, Ehrenhard. Reformpädagogik in Geschichte und Gegenwart: Eine kritische Einführung. München und Wien: Oldenbourg, 2003.

Skiera Ehrenhard. “Über den Zusammenhang der Lebensreform und Reformpädagogik”. In Reformpadagogik und Lebensreform in Mitteleuropa – Ursprünge: Ausprägung und Richtungen, edited by Skiera, Ehrenhard Németh, András, und Mikonya György, 22–47. Budapest: Gondolat Kiadó, 2006.

Smeyers, Paul and Marc Depaepe. “Exploring a Multitude of Spaces in Education and Educational Research”. In Educational Research: the Importance and effects of Institutional Spaces, edited by Smeyers, Paul, Depaepe, Marc, and Keiner, Edwin, 1–10. London-New York: Springer, 2013.

Soja, Edward. Postmodern geographies: the reassertion of space in critical social theory. London: Verso, 1989.

Stanek, Łukasz. “Methodologies and Situations of Urban Research. Re-reading Henri Lefebvre’s ’The Production of Space’”. Zeithistorische Forschungen/Studies in Contemporary History, 4, no. 3 (2007): 461–465.

Stroß, Annette. Pädagogik und Medizin: Ihre Beziehungen in „Gesundheitserziehung“ und wissenschaftlicher Pädagogik 1779–1933. Weinheim: Beltz, 2000.

Tenorth, Heinz-Elmar. “Der Beitrag der Erziehungswissenschaft zur Professionalisierung pädagogischer Berufe”. In Professionalisierung pädagogischer Berufe im historischen Prozeß, edited by Apel, Hans Jürgen, Horn, Klaus-Peter, Lundgreen, Peter, und Sandfuchs, Uwe, 429–461. Bad Heilbrunn: Klinkhardt, 1999.

Vincze, Beatrix. “A földi édenhez vezető „harmadik utas” elméleti és gyakorlati modellek a két világháború közötti Magyarországon”. In Továbbélő utópiák – magyar életreform-törekvések és nemzetközi recepciós hatások, edited by Németh András and Vincze Beatrix, 35–57. Budapest: Gondolat Kiadó, 2017.

Vincze, Beatrix. “A kertmotívum Németh László pedagógiai és életreform koncepciójában”. In Gyermekek, tanárok, iskolák – egykoron és ma, edited by Németh, András and Pukánszky, Béla, 189–203. Budapest: Eötvös Kiadó, 2017.

Vincze, Beatrix. “Theoretische und praktische Modelle des zum irdischen Eden führenden „Drittem Weges” in der Zwischenkriegszeit in Ungarn”. In Survival of Utopias – Weiterlebnede Utopien: Life Reform und Progressive Education in Austria and Hungary – Lebensreform und Reformpädagogik in Österreich und Ungarn, edited by Németh, András, Stöckl, Claudia and Vincze, Beatrix, 41–53. Franfurt am Main: Peter Lang Verlag, 2017.

Downloads

Published

2020-12-14

How to Cite

Garai, I., & Németh, A. (2020). Social and educational movements and their impact on the school building programme in Budapest in around 1900. Historia y Memoria de la Educación, (13), 249–284. https://doi.org/10.5944/hme.13.2021.27085